چالش‌های زمستان؛ نگه‌داری، ایمنی و بهره‌وری در پروژه‌های عمرانی

مقدمه

در زمستان ۲۰۲۴–۲۰۲۵، نیمکره شمالی با ترکیبی از دماهای پایین، نوسان بین هوای خشک و مرطوب و الگوی لانی‌نیا مواجه خواهد شد؛ در آمریکا بارش برف در حوالی منطقه ی دریاچه‌های بزرگ بیش از متوسط بلندمدت پیش‌بینی شده است، و در اروپا، کشور های اسکاندیناوی بارش و رطوبت بیش‌از‌حد معمول را تجربه خواهد کرد. پیمانکاران باید ناوگان و تجهیزات را برای کارکرد در سرمای شدید و برف‌آلودگی آماده کنند، از جمله بررسی ضدیخ، باتری، فیلترها و ایجاد «برنامه مقابله با طوفان» برای تأمین سوخت مورد نیاز در شرایط بحرانی همچنین، کارکنان باید در برابر استرس سرما محافظت شده و از خطراتی مانند یخ‌زدگی، سرما زدگی و سندرم ارتعاش دست–بازو آگاه باشند ارزیابی ریسک زمستانی، آموزش نیروی کار، مدیریت روشنایی و تنظیم شیفت‌ها برای مواجهه با روزهای کوتاه‌تر نیز از ملزومات تضمین ایمنی و بهره‌وری است.

پیش‌بینی شرایط آب‌وهوایی

پیش‌بینی NOAA برای ایالات متحده

مرکز ملی اقیانوس‌شناسی و جوی آمریکا (NOAA) پیش‌بینی می‌کند که مناطق اطراف دریاچه‌های بزرگ (Great Lakes)  بارش برف بیش از نرمال و کاهش دما را تجربه خواهند کرد. این وضعیت ناشی از سامانه پر فشار جوی است که بخش‌های جنوبی را گرم و خشک و بخش‌های شمالی را سرد و برفی نگه می‌دارد.

پیش‌بینی ECMWF برای اروپا

مرکز پیش‌بینی‌های میان‌برد اروپا (ECMWF) گزارش می‌دهد که پس از به‌روزرسانی مدل عددی IFS به نسخه 49R1 در نوامبر 2024 دقت پیش‌بینی دمای سطحی و جریان‌های رطوبتی بهبود یافته و بارش بیش‌از‌حد معمول برای کشورهای اسکاندیناوی قابل انتظار است.

بارش برف و رطوبت

• نقشه ی پیش‌بینی بارشECMWF  نشان‌دهنده ی  بارش بیش از حد نرمال در بخش‌هایی از کانادا و شمال ایالات متحده است، در حالی که جنوب آمریکا کمتر از حد معمول برف خواهد داشت.
• در اروپا، بارش برف بیش از حد نرمال در بعضی از کشور های اسکاندیناوی پیش‌بینی شده است.

آماده‌سازی ناوگان و تجهیزات

برای اطمینان از عملکرد مداوم و ایمن ماشین‌آلات در سرمای زمستانی، اقدامات زیر ضروری است:

1. کنترل و تعویض ضدیخ
   بررسی سطح ضدیخ و جایگزینی آن در صورت کمبود یا آلودگی به منظور جلوگیری از یخ‌زدگی موتور و سیستم خنک‌کننده
2. بازرسی باتری‌ها:
   تست عملکرد باتری در سرما و تعویض باتری‌های ضعیف برای اجتناب از از کارافتادگی ناگهانی ماشین‌آلات
3. تعویض فیلترهای هوا و سوخت:
   بررسی و تعویض فیلترهای گرفته یا فرسوده تا از کاهش توان موتور و توقف ناگهانی جلوگیری شود
4. ایجاد برنامه مقابله با طوفان
   پیش‌بینی افزایش مصرف سوخت در طول طوفان‌ها و ذخیره سوخت و ملزومات اضطراری، از جمله لوازم کمک‌های اولیه در کابین.
5. نگهداری مسیرهای حرکت:
   استفاده از مواد ضدلغزش (شن ، ماسه و نمک) و تخلیه روزانه برف و یخ از مسیرهای سربالایی و پیاده‌روها برای کاهش خطر لغزش و حوادث.

ایمنی و سلامت نیروی کار

مخاطرات سرمای شدید

بنا به دستورالعمل OSHA، استرس سرما (Cold Stress) ناشی از دمای پایین و سرعت باد می‌تواند منجر به شرایط زیر شود:

• هیپوترمی: افت دمای بدن به زیر ۳۵° سانتی گراد که با لرزش شدید، گیجی و در موارد شدید منجر به کُما می‌شود.
• یخ‌زدگی (Frostbite): انجماد بافت‌های سطحی بدن، به‌ویژه نوک انگشتان و گوش‌ها .
• سرما زدگی :آسیب غیرانجمادی بافت در تماس طولانی با رطوبت و سرما.

سندورم ارتعاش دست–بازو (HAVS)

در دماهای پایین، استفاده از ابزارهای برقی مانند بتن‌شکن‌ و سنگ‌فرزها، خطر سندروم ارتعاش دست-بازو را افزایش می‌دهد. آموزش و پایش مستمر مدت تماس فرد با ارتعاش ابزار برای کاهش این ریسک ضروری است.

مدیریت ریسک سایت

شرکت بیمه Victor Insurance توصیه می‌کند ارزیابی ریسک زمستانی شامل موارد زیر باشد:

• خبررسانی منظم وضعیت هوا و برآورد طرح عملیاتی هنگام بروز طوفان یا بارش سنگین
• آمادگی برای تعطیلی ناگهانی: تدوین شیفت‌های جایگزین مانند کار در آخر هفته برای جبران زمان از دست‌رفته.
• گرمایش و عایق‌بندی: تأمین انبارهای گرم، بخاری‌های سیار و عایق‌کاری لوله‌های آب برای جلوگیری از یخ‌زدگی سیستم‌های حیاتی.
• استراحت در محیط گرم: فراهم کردن محل استراحت دارای گرمایش و نوشیدنی‌های گرم برای کاهش خستگی و حفظ دمای بدن

مدیریت روشنایی و واکنش مصالح

1. تنظیم ساعت کاری:
   کاهش ساعات روشنایی می‌تواند بهره‌وری را کاهش دهد؛ شروع زودهنگام یا تمدید شیفت‌ها برای بهینه‌سازی استفاده از نور روز توصیه می‌شود.
2. رفتار مصالح در سرما:
   • بتن: باید در ۲۴ ساعت اول پس از ریختن در نباید معرض یخ‌زدگی قرار گیرد و باید  با پوشش‌های حرارتی محافظت شود.
   • ملات: باید در دمای مناسب نگهداری و عایق‌کاری شود تا کیفیت نهایی و چسبندگی حفظ گردد.

سخن پایانی

برای موفقیت در اجرای پروژه‌های ساخت ‌و ساز در فصول سرد، لازم است ترکیبی از داده‌های دقیق هواشناسیNOAA  و ECMW، آماده‌سازی فنی ناوگان و تجهیزات، محافظت از سلامت نیروی انسانی و سازگاری با ویژگی‌های فنی مصالح در نظر گرفته شود. با پیش‌بینی به‌موقع شرایط جوی، نگهداری پیشگیرانه تجهیزات و آموزش ایمنی کارکنان، می‌توان خطرات سرمای شدید و هزینه‌های ناشی از توقف‌های اضطراری را به‌طور چشمگیری کاهش داد و بهره‌وری پروژه‌ها را به حداکثر رساند.

منبع